Geschiedenis Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep van 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 de Acte over Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werd onderverdeeld in acht departementen betreffende zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement aangaande Texel
dit departement met een Amstel
dit departement over de Delf
Tevens lagen ook het departement betreffende een Schelde en Maas en het departement betreffende een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de andere indeling ook niet en na de instelling in 1801 aangaande het Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld overeenkomstig een oude gewestelijke grenzen met Holland. In 1806 werden dit Bataafs Gemenebest verwisselen door het Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werd het departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Na in 1811 dit Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werden Amstelland voor Utrecht gevoegd tot dit département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden van de Maas.
Na een Fransen eind 1813 uit Nederland gevlucht waren, bleef de rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende een Grondwet betreffende 29 maart 1814 werden een departementen vernieuwen door provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden van de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Aangaande Maanen werd in de grondwetcommissie alsnog een naam Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde juiste verlangen van achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", doch het werden via de rest van een commissie verworpen.[2]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour met Friesland tot Holland, maar een deel van Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werd ook dit laatste Hollands Brabant, nederland met Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 een grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde een dominantie te reduceren werd Holland bij een grondwetsherziening aangaande 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzaak hiertoe werden in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate vanwege Amsterdam, dat in 1838 het provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag kunnen ten gunste met Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie aangaande Amsterdam en drong men aan op de genezing met de verdeling bijvoorbeeld deze was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Op deze plaats werd desalniettemin ook niet met tegemoetgekomen. Na de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden die voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel aangaande de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit van Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was er enige tijd sprake aangaande ons samenvoeging met de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden duidelijk het deze plannen over de baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met dit Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en ons deel betreffende Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten door middel betreffende een Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in dit noorden door middel betreffende de Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
Een provincie kan geraken onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en eerst het IJ) wanneer grens fungeert.
Ten zuiden aangaande dit Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden betreffende Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer met een luchthaven Schiphol en tegelijkertijd het Gooi, tevens een dichtbevolkt gebied, maar betreffende een landschappelijk volkomen ander karakter (bosrijk en ook niet totaal vlak).
Ten noorden over het Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en andere, kleinere, delen en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij de stad Alkmaar. Daar bevinden zich in het deel van een provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, de grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en totaal in dit noorden een Kop van Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
Een westkust over een provincie is grotendeels door duinen beschermd. Op deze plaats liggen welbekende anders badplaatsen ingeval Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond met Zee en Bergen. Waar de duinen door de Noordzee waren verzwolgen, werd een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (met beide zijden met dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel over Kennemerland vormt de IJmond, met de Hoogovens en andere industrie: het kan zijn dit westelijk gebied van het Noordzeekanaal, betreffende als middelpunt de haven en sluizen betreffende IJmuiden. Ten noorden over Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt aangaande dit schiereiland een marinehaven Den Helder, tegelijkertijd veerhaven voor Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden ingeval Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en tevens dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan dit IJ (heb je een zeearm) en het Noordzeekanaal met de daarin, al dan niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden verschillende dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, dat behalve in Amsterdam ook in steden wanneer Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat kan zijn te beluisteren, daar op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. De meest kenmerkende dialecten vindt men op het platteland. Hoe noordelijker men komt, op welke manier verdere dit lokale dialect over een standaardtaal afwijkt; met name dit Tessels en dit Wierings beschikken over een heel eigen karakter.
Net wanneer in verschillende dialectgebieden kan zijn in Noord-Holland sprake van een teruggang van de dialecten. Zeker bestaan enkele dialecten alsnog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams is ter plaatse alsnog enorm doorgaans gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld wordt hier doorgestuurd dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Het IJ is vanouds een barrière en het blijkt verder uit een dialecten. De dialecten ten noorden aangaande het IJ zijn de meeste afwijkende.
Tussen dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden aangaande het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten over Zuid-Holland en geraken taalkundig ook dikwijls als Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met zowel Noord- ingeval Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, welke intern vrij divers bestaan, blijven in de Utrechtse groep.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten betreffende vanouds geïsoleerde gemeenschappen mits Volendam, Egmond of de Waddeneilanden beschikken over een heel eigen ontwikkeling doorgemaakt en zijn op sommige punten enorm conservatief gebleven, waar ze zich op verschillende punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daardoor bijzonder scherp bonussen betreffende de omliggende dialecten bestaan kunnen afwijken.
De indeling over een dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot verschillende polemieken in een taalwetenschap. Dikwijls kan zijn op de verwantschap betreffende het Fries gewezen: met name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat akelig met dit Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nooit zeker mogen vernieuwen, opdat Friese vormen en constructies nog voortleven in een dialecten. Hoewel die theorie veel aanhang heeft, is ze door andere taalkundigen over deze beoordeling hier de hand gewezen en zullen een Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is ons overheids-NV, gesticht op 2 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland als enig aandeelhouder. Een bedrijf zorgt in opdracht met de besturen over de recreatieschappen wegens de ontwikkeling, vatbaarheid, het beheer en onderhoud met zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan 2 grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen van Texel Bron (een hele westzijde met Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook van Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Tevens zijn daar in Noord-Holland een tiental verschillende door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (aangaande Wijk met Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland alsnog vele overige vollere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor het hoofdartikel aan dit item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is vanaf de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort